Adaptacje osobowości

Adaptacje osobowości

Wszyscy ludzie wykazują, do pewnego stopnia, większość tych adaptacji. Jednak zdecydowana większość z nas ma jedną adaptację, która jest lepiej widoczna niż inne1

Paul Ware (psychiatra) wyróżnił 6 adaptacji osobowości, które odpowiadają pewnym kryteriom diagnostycznym. Nazwy odpowiadają psychodiagnostyczne klinicznej ale samo ich użycie nie sugeruje zaburzenia, które trzeba leczyć klinicznie.

Dlatego Vann Joins zaproponował wspomagające nazwy. Adaptacja „kreatywny marzyciel” brzmi bardziej sympatycznie, niż „adaptacja schizoidalna”. „Błyskotliwy sceptyk” sugeruje pewną godność, której brakuje psychiatrycznemu odpowiednikowi: paranoidalny

Każda z adaptacji osobowości ma swoje pozytywne i negatywne cechy. Dana osoba może wykazywać pewne cechy jednej adaptacji (z pozytywnymi i negatywnymi jej aspektami) pozostając dalej „normalna” w sensie klinicznym.

Wsparcie psychoterapeuty czy psychiatry jest potrzebne kiedy negatywne aspekty danej osobowości zaczynają przeważać na tyle, że utrudniają codzienne funkcjonowanie. Czyli po prostu występują ze zbyt dużą intensywnością.

Artysta, kreatywny marzyciel, może zgłosić się do psychoterapeuty, kiedy w swojej pracy nie potrzebuje „aż tyle” inspiracji rzutowanej z nieświadomości bo np. osobowość nie może udźwignąć takiego rodzaju napięcia albo przeciwnie, jeśli żyje z twórczości i doświadcza zahamowania treści napływających z nieświadomości, które objawia się właśnie jako nerwica.

Pracoholik (obsesyjno kompulsywna) kiedy już wie, że nie może chodzić cały czas w masce, bo to, co jest pod maską nazywa się potocznie „życiem prywatnym”.

6 adaptacji osobowości

W toku życia adaptacje osobowości mogą się zmieniać i zmieniają się. Jest to jeden z powodów, dla których popularność usług terapeutycznych i/lub rozwiązań farmakologicznych będzie rosła.

Poniższe trzy adaptacje dają największe poczucie bezpieczeństwa.

Pozostałe trzy są strategiami adaptacji do oczekiwań rodziców czyli pokazują nam, jak mamy o siebie dbać w świetle oczekiwań rodziców. Związane są z programowaniem skryptowym.

W przypadku wszystkich adaptacji osobowości utrzymujemy jeden podstawowy zakaz skryptowy „nie czuj” – radości, seksualności, złości.

  1. I. Steward, V. Jones, Analiza Transakcyjna Dzisiaj, s. 215 []

Podobne wpisy